ยาหอมสุคนธโอสถ(ตราม้า)

--

ความเป็นมา

ยาหอม นับเป็นมรดกทางภูมิปัญญาของไทย ในคัมภีร์แพทย์แผนไทย มีบันทึกตำรับยาหอมว่ามีอยู่มากกว่า 300 ตำรับ มีสรรพคุณในการปรับสมดุลธาตุ สาเหตุที่เรียกว่า “ยาหอม” เพราะมีส่วนประกอบหลักมาจากสมุนไพรที่มีกลิ่นหอมหลายชนิด เช่น เกสรดอกไม้ ไม้กฤษณา จันทน์ชะมด เป็นต้น

ยาหอมสุคนธโอสถ เป็นสูตรยาที่ตกทอดมาจากบรรพบุรุษตระกูลบุณยะรัตเวชซึ่งเป็นซินแส คุณเดชจึงมีวิชาความรู้ด้านการแพทย์และยา และส่งต่อความรู้มายังคุณบุญรอด เดิมคุณบุญรอดไม่รักษาคนเป็นอาชีพ แต่ช่วยรักษาคนป่วยที่มาขอความช่วยเหลือเท่านั้น คนทั่วไปจึงเรียกท่านว่า หมอบุญรอด ช่วงแรกที่ผลิตยาหอมออกจำหน่าย คนก็เรียกกันว่า ยาหอมนายบุญรอด

ลังจากคุณบุญรอดเสียชีวิต คุณเทศดำเนินกิจการทำยาหอมสืบต่อมา ก่อนจะตกทอดมายังขุนทรงสุขภาพ หลังจากที่ท่านลาออกจากการเป็นแพทย์ที่สุขศาลา วัดภาวนาภิรตาราม ขุนทรงสุขภาพ เป็นผู้ริเริ่มให้มีเครื่องหมายการค้า “ยาหอมสุคนธโอสถตราม้า” เนื่องจากคุณบุญรอดเกิดปีม้า และยังเป็นผู้ออกแบบโลโก้และบรรจุภัณฑ์อีกด้วย นอกจากผลิตยาหอมจำหน่ายแล้ว ต่อมาในปีพ.ศ.2465 ได้เปิดร้านยาบุณยะรัตเวช ด้วย

ต่อมารัฐบาลไม่อนุญาตให้มีโรงงานในเขตพระนคร จึงต้องย้ายการผลิตยาไปสร้างโรงงานใหม่ที่ดาวคะนอง ภายหลังปิดโรงงาน เพราะไม่สามารถหาวัตถุดิบที่มีคุณภาพดีเหมือนสมัยก่อน เนื่องจากตัวยาบางอย่างเช่น ไม้กฤษณา กลายเป็นของต้องห้าม หากใช้ส่วนผสมอื่นมาแทน จะไม่ได้คุณภาพเท่ากับที่เคยผลิตมา ทุกคนในครอบครัวจึงเห็นพ้องกันให้เลิกผลิตยา และบริจาคอุปกรณ์การทำยาทั้งหมดให้เป็นวิทยาทานแก่มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร